Kategoriler » Bizden Haberler... (3) » Yayınlarımız (2) » Vergi (27) » Destek, Teşvik ve Hibeler (8) » Pratik Bilgiler (1) » İş ve Sosyal Güvenlik (10)
Mükelleflerin Sorumlulukları Nelerdir 3 ?
MUHAFAZA VE İBRAZ MECBURİYETİ İLE DİĞER ÖDEVLER
Muhafaza ve İbraz
Vergi Usul Kanunu’na göre defter tutmak mecburiyetinde olanlar, tuttukları defterlerle vesikaları ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süreyle muhafaza etmeye mecburdurlar.
Vergi Usul Kanunu’na göre defter tutmak mecburiyetinde olmayanlar, anılan Kanun’a istinaden almaya mecbur oldukları fatura, gider pusulası ve müstahsil makbuzlarını tanzim tarihlerini takip eden yıldan başlayarak beş yıl süre ile muhafaza etmeye zorunludurlar.
Mükellefler, Vergi Usul Kanunu’na göre aldıkları vergi karnelerini, işin devam ettiği sürece muhafaza ederler.
Mükellefler, muhafaza etmek zorunda oldukları her türlü defter, belge ve karneler ile diğer kayıtlarını muhafaza süresi içerisinde, yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz etmek zorundadırlar.
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin, bir takvim yılı içinde aldıkları mallara ve hizmetlere ait alış belgeleri ve yaptıkları giderler ile hasılat belgeleri kayıtlarının tutulduğu bürolarda muhafaza edilecektir. Cari takvim yılına ilişkin belgelerin ibrazı da bu bürolardan talep edilecektir.
Cari takvim yılı kayıtlarının tutulması ve vergilendirmeyle ilgili tüm ödevler bürolarca yerine getirilecektir. Yıllık beyannamenin verilmesinden sonra o yıla ilişkin belgeler muhafaza edilmek üzere mükellefe teslim edilecektir. Teslim alınan belgeler, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılı başından başlayarak 5 yıl süre ile mükelleflerce muhafaza edilecektir.
Cari takvim yılı kayıtlarının tutulması ve vergilendirmeyle ilgili tüm ödevler bürolarca yerine getirilecektir. Yıllık beyannamenin verilmesinden sonra o yıla ilişkin belgeler muhafaza edilmek üzere mükellefe teslim edilecektir. Teslim alınan belgeler, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılı başından başlayarak 5 yıl süre ile mükelleflerce muhafaza edilecektir.
Muhafaza ve İbraz Ödevlerinin Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Yaptırımlar
Mükelleflerden bilgi ve ibraz ödevinin yerine getirilmesiyle ilgili olarak yapılacak tebliğlerde bilginin verilmesi için tayin olunan sürede cevap verilmemesi, eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi veya defter ve belge için tayin olunan süre ile defter ve belgelerin süresinde ibraz edilmemesi durumunda, haklarında Kanunun ceza hükümlerinin uygulanacağı hususu ilgililere yazılı olarak bildirilir.
Bu mecburiyetleri yerine getirmeyen mükelleflere özel usulsüzlük cezası kesilir.
Diğer Ödevler
- Vergi İncelemesinde Yetkililere Yardım
Vergi inceleme ve kontrolleri ile gayrimenkullerin rayiç bedelinin tespiti sırasında mükellefler aşağıda yazılı ödevleri yerine getirmeye mecburdurlar:
- İncelemeye yetkili memura müessesenin durumuna göre, çalışma yeri göstermek ve resmi çalışma saatlerinde memurun müessesede çalışmasını sağlamak;
- İnceleme ile ilgili her türlü izahatı vermek (Bu mecburiyet hem iş sahibine, hem de işletmede çalışan memurları kapsar);
- İncelemeye yetkili memurun, lüzumunda iş yerinin her tarafını gezip görmesini sağlamak;
- Bina ve arazinin rayiç bedelinin tespitinde değeri tespit edilecek bina ve araziyi, Emlak Vergisi Kanununun 31 inci maddesine göre Maliye Bakanlığınca yetkili kılınan memurlara gösterip gezdirmek, bu gibi gayrimenkullerin genel ahvaline, kullanış tarzına ve kirada ise kiranın miktarına müteallik her türlü bilgileri vermek (Bu fıkrada yazılı mecburiyetler kiracılara da kapsar);
- İşletmede 134'üncü madde gereğince envanter yapılması halinde araç, gereç ve personeliyle bu işlemlerin intacına gerekli yardım ve kolaylığı göstermek.
Tahsilat ve Ödemelerin Belgelendirilmesi
- Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar,
- Kazancı basit usulde tespit edilenler,
- Defter tutmak zorunda olan çiftçiler,
- Serbest meslek erbabı ile
- Vergiden muaf esnafın
kendi aralarında yapacakları ticari işlemler ile nihai tüketicilerden mal ve hizmet bedeli olarak yapacakları 8.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini tevsik etmek (belgelendirmek) zorunluluğu getirilmiştir.
Tevsik (belgelendirme) zorunluluğu olmayan ödeme ve tahsilâtlar ise;
- Sermaye piyasası aracı kurumlarında,
- Yetkili döviz müesseselerinde,
- Noterlerde,
- Tapu idarelerinde,
- Genel ve Katma Bütçeli İdareler, İl Özel İdareleri, Belediyeler ile bunların teşkil
ettikleri birlikler, Kanunla kurulan diğer kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan ve işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşlar veya bunlara ait veya tabi diğer müesseseler tarafından yapılan ihalelerde yatırılması gereken teminat tutarlarına ilişkin ödeme ve tahsilatlar.
Mükelleflerin bu tevsik zorunluluğuna uymamaları halinde, her bir işlem için 213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 355 inci maddesine göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.
Mükelleflerin bu tevsik zorunluluğuna uymamaları halinde, her bir işlem için 213 sayılı Vergi Usul Kanunun mükerrer 355 inci maddesine göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 5’i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.
Vergi Levhası
Basit usulde vergilendirilen mükellefler dâhil gelir vergisi mükellefleri ile sermaye şirketleri her yıl Mayıs ayının son gününe kadar vergi tarhına esas olan kazanç tutarları ile bunlara isabet eden vergi miktarlarını gösteren levhayı almak zorundadırlar.
Yeni işe başlayan mükellefler, mükellefiyetlerinin tesis tarihinden itibaren bir ay içerisinde vergi levhasını tasdik ettirmek zorundadırlar.
Vergi levhası alma ve bulundurma zorunluluğu bulunan mükelleflerin bu zorunluluğa uymamaları halinde her tespit için özel usulsüzlük cezası kesilir.
Bilgi Verme Yükümlülüğü
Kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığı’nın veya vergi incelemesine yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermeye mecburdurlar. Bu zorunluluğu yerine getirmeyenlere özel usulsüzlük cezası kesilir.
Mal ve Hizmet Alımlarına (Form Ba) ve Satışlarına (Form Bs) İlişkin Bildirim
Bilânço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alışlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu” ( Form Ba ), mal ve hizmet satışlarını “ Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu ( Form Bs )” ile bildirmeleri gerekmektedir.
Ba ve Bs formlarını 2010 yılı ve müteakip yıllarda aylık dönemler halinde vermeleri hususunda zorunluluk getirilmiştir. Mükellefler KDV hariç 5.000 TL üzerindeki mal ve/veya hizmet alış ve satışlarını aylık dönemler halinde düzenleyerek, takip eden ayın birinci gününden itibaren son günü akşamı saat 24:00'e kadar e-beyanname üzerinden göndermekle yükümlüdürler. Diğer taraftan, Ba-Bs bildirim hadlerini aşan hiçbir alış ve satış bilgisi olmasa dahi mükelleflerin “boş olarak” bildirim verme zorunluluğu bulunmaktadır.
- Bildirimlerin verileceği tarihten önce işini terk eden mükellefler, bildirim formlarını işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar,
- Tasfiyesi sonuçlanan mükellefler bildirim formlarını, tasfiyenin sonuçlandığı tarihten itibaren 30 gün içinde
vermek zorundadırlar.
Bildirim formlarını belirlenen süre içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında, Vergi Usul Kanunu gereğince özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Bildirim formlarını belirlenen süre içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında, Vergi Usul Kanunu gereğince özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Mükelleflerin Beyanname Verme ve Ödeme Sürelerine İlişkin Yükümlülükleri
Mükelleflerin faaliyet konuları itibariyle vermek zorunda oldukları beyannamelerin verilme ve ödeme sürelerine ilişkin bilgiler aşağıda tablo halinde gösterilmiştir. Buna göre;
BEYANNAME VERME VE ÖDEME SÜRELERİ
| BEYANNAME TÜRÜ | BEYANNAME VERME SÜRESİ | ÖDEME SÜRESİ | |
| Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi |
İzleyen yılın Mart ayının başından 25. günü akşamına kadar verilir. |
1.Taksit Mart ayı sonuna kadar, 2.Taksit Temmuz ayı sonuna kadar ödenir. | |
| Takvim yılı içinde memleketi terk edenlerin beyannameleri memleketi terkten önce gelen 15 gün, ölüm halinde ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde verilir. | Beyanname verme süreleri içerisinde ödenir. | ||
| Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan ibaret olması halinde izleyen yılın Şubat ayının başından 25. günü akşamına kadar verilir. | 1.Taksit Şubat ayı sonuna kadar, 2.Taksit Haziran ayı sonuna kadar ödenir. | ||
| Münferit Beyanname |
Serbest meslek faaliyetine ilişkin kazançlarda faaliyetin sona erdiği, diğer kazanç ve iratlarda kazanç ve iratların iktisap olunduğu tarihten itibaren 15 gün içinde verilir. | Beyanname verme süresi içerisinde ödenir. | |
| Gelir Vergisi Kanunu Geçici 67. Madde Kapsamında Verilebilecek İhtiyari Beyanname | Gelir Vergisi Kanunu Geçici 67. Madde Kapsamında Verilebilecek İhtiyari Beyanname, izleyen yılın Mart ayının başından 25. günü akşamına kadar verilir. |
----- |
|
| Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesi |
Hesap döneminin kapandığı ayı izleyen 4. ayın birinci gününden 25. günü akşamına kadar verilir. | Beyannamenin verildiği ayın sonuna kadar ödenir. | |
| Tarhiyatın muhatabının Türkiye'yi terk etmesi halinde ise ülkeyi terk etmesinden önceki 15 gün içinde verilir. | Beyanname verme süresi içinde ödenir. | ||
| Özel Beyanname |
Özel beyan zamanı tayin olunan gelirler ile ilgili kurumlar vergisi beyannamesi kazancın elde edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde verilir. | Beyanname verme süresi içinde ödenir. | |
| 3 Aylık dönemi izleyen 2. ayın 14. günü akşamına kadar verilir. | Beyanname verilen ayın 17. günü akşamına kadar ödenir. | ||
| Geçici Vergi Beyannamesi | |||
| 1.Dönem (Ocak - Şubat - Mart) 14 Mayıs, 2.Dönem (Nisan - Mayıs - Haziran) 14 Ağustos, 3.Dönem (Temmuz - Ağustos - Eylül) 14 Kasım, 4.Dönem (Ekim - Kasım - Aralık) 14 Şubat. |
|
| BEYANNAME TÜRÜ | BEYANNAME VERME SÜRESİ | ÖDEME SÜRESİ | |
| Muhtasar Beyanname (Aylık) (İstihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergisi dahil) |
İzleyen ayın 23. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar ödenir. |
|
| 3 Aylık dönemi izleyen ayın 23. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar ödenir. | ||
| Muhtasar Beyanname (Üç Aylık) (İstihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergisi dahil) | |||
| 1.Dönem (Ocak - Şubat - Mart) 23 Nisan, 2.Dönem (Nisan - Mayıs - Haziran) 23 Temmuz, 3.Dönem (Temmuz - Ağustos - Eylül) 23 Ekim, 4.Dönem (Ekim - Kasım - Aralık) 23 Ocak. |
|
||
| Katma Değer Vergisi Beyannamesi |
İzleyen ayın 24. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar ödenir. |
|
| Katma Değer Vergisi Beyannamesi (3 Aylık) |
3 Aylık dönemi izleyen ayın 24. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar ödenir. | |
| Katma Değer Vergisi Beyannamesi (Sorumlu Sıfatı ile Beyan) | İzleyen ayın 24. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar ödenir. | |
| Gelir Vergisi Kanunu Geçici 67. Madde Kapsamında Yapılan Tevkifatlara İlişkin Muhtasar Beyanname |
Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. maddesinin (1) ve (3) numaralı fıkrası kapsamında yapılan tevkifatlara ilişkin beyanname:
3 Aylık dönemi izleyen ayın 23. günü akşamına kadar verilir. 1.Dönem (Ocak - Şubat - Mart) 23 Nisan,
|
Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar ödenir.
|
|
| Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67. maddesinin (2), (4) ve (8) numaralı fıkrası kapsamında yapılan tevkifatlara ilişkin beyanname: İzleyen ayın 23. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar ödenir. |
||
| Damga Vergisi Beyannamesi (Sürekli Damga Vergisi mükellefiyeti bulunanlar için damga vergisi makbuz karşılığı ödenmesi gereken kağıtlara ilişkin) |
İzleyen ayın 23. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar ödenir. |
|
| Damga Vergisi Beyannamesi (Sürekli Damga Vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar için damga vergisi makbuz karşılığı ödenmesi gereken kağıtlara ilişkin) |
Damga Vergisi’ne tabi kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen 15 gün içinde beyan edilir. |
Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
| BEYANNAME TÜRÜ | BEYANNAME VERME SÜRESİ | ÖDEME SÜRESİ |
| Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Beyannamesi |
İzleyen ayın 15. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
| Özel İletişim Vergisi Beyannamesi | İzleyen ayın 15. günü akşamına kadar verilir. | Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
| Şans Oyunları Vergisi Beyannamesi | İzleyen ayın 20. günü mesai bitimine kadar verilir. | Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
| Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi |
(II) Sayılı listedeki araçlardan kayıt ve tescile tabi olanlar için ilk iktisap ile ilgili işlemlerin tamamlanmasından önce,
verilir. |
Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
| Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi |
Veraset yoluyla meydana gelen intikallere ilişkin Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi; -Ölüm Türkiye’de meydana gelmiş ise ölüm tarihinden itibaren, mükelleflerin Türkiye’de bulunmaları halinde 4 ay içinde, yabancı bir ülkede bulunmaları halinde 6 ay içinde, -Ölüm yabancı bir memlekette meydana gelmiş ise mükelleflerin Türkiye’de bulunmaları halinde 6 ay içinde, ölen kişinin bulunduğu ülkede bulunmaları halinde 4 ay içinde, murisin bulunduğu ülke dışında yabancı bir ülkede bulunmaları halinde 8 ay içinde, -Gaiplik halinde, gaiplik kararının ölüm siciline kaydolunduğu tarihi izleyen 1 ay içinde, verilir. İvazsız intikallere ilişkin Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi; -Malların hukuken iktisap edildiği tarihi izleyen 1 ay içinde verilir. |
Tahakkukundan itibaren 3 yılda ve her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere 2 eşit taksitte ödenir. |
| Gerçek veya tüzel kişilerce düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 5602 sayılı Kanunda tanımlanan şans oyunlarında, yarışma ve çekiliş ile müsabakaların yapıldığı günü takip eden ayın 20. günü akşamına kadar verilir. |
Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
|
| Emlak Vergisi |
Beyanname verme yükümlülüğü yoktur. Ancak, vergi değerini değiştiren durumlarda (mükellefin değişmesi, arsa ve arazinin ifraz ve tevhidi vs.) bu olayın vuku bulduğu bütçe yılı sonuna kadar; bu durum yılın son 3 ay içinde gerçekleşmişse 3 ay içinde ilgili belediyeye bildirimde bulunulması gerekir. |
|
| Motorlu Taşıtlar Vergisi |
Beyanname verme yükümlülüğü yoktur. Her yıl Ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk etmiş sayılır. |
1.Taksit Ocak ayı sonuna kadar, 2.Taksit Temmuz ayı sonuna kadar ödenir. |
| BEYANNAME TÜRÜ | BEYANNAME VERME SÜRESİ | ÖDEME SÜRESİ |
| İlan ve Reklam Vergisi |
İlan ve reklam vergisi beyannamesi, ilan ve reklamı kendi adına yapan mükelleflerce ilan ve reklam işi yapılmadan önce ilgili belediyeye verilmesi gerekir. İlan ve reklam işini mutad meslek olarak yapanlar ilan veya reklam vergisi beyannamesini, ilan ve reklamın yapıldığı ayı takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar ilgili belediyeye vermek durumundadırlar. |
İlan ve reklam vergisi, beyanname verme süresi içinde ödenir. Ancak, belediye meclisleri yıllık ilan ve reklamlara ait vergileri, yılı içinde, iki eşit taksitte almaya yetkilidirler. |
| Eğlence Vergisi |
|
|
| Haberleşme Vergisi |
Bir ay içinde tahsil edilen telefon, teleks, faksimili ve data ücretlerine isabet eden haberleşme vergisi, ilgili belediyeye tahsilatı takip eden ayın sonuna kadar bir beyanname ile bildirilir. |
Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
| Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi |
Elektrik enerjisini tedarik eden veya havagazını dağıtan kuruluşlar tahsil ettikleri vergiyi, tahsil tarihini takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar belediyeye bir beyanname ile bildirmeye mecburdurlar. |
Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
| Yangın Sigortası Vergisi |
Mükellefler bir ay içindeki vergiye tabi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiyi ertesi ayın 20 nci günü akşamına kadar bağlı bulundukları belediyeye bir beyanname ile bildirmeye mecburdurlar. |
Beyanname verme süresi içinde ödenir. |
| Çevre Temizlik Vergisi |
İş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi, belediyelerce binaların tarifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla tahakkuk etmiş sayılır. İlk kez mükellefiyet tesisi durumunda 1 ay içinde ilgili belediyeye bildirim verilir. |
1.Taksit Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, 2.Taksit Kasım ayı içinde, ödenir. Yeni mükellefiyet tesisi durumunda verginin ödenmesi taksit dönemleri itibarıyla farklılık arz etmektedir. |
e- Beyanname
- Yıllık Gelir Vergisi
- Kurumlar Vergisi
- Geçici Vergi
- Katma Değer Vergisi
- Özel Tüketim Vergisi ( 2a beyannamesi hariç )
- Muhtasar
- Noter Harçları Vergisi (NOTER)
- Banka Muameleleri Vergisi
- Sigorta Muameleleri Vergisi
- Damga Vergisi
- Özel İletişim Vergisi
- Şans Oyunları Vergisi
- Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi (KKDF)
- BA Formu (FORMBA),
- BS Formu (FORMBS),
- Araçları Muayene Yetkisi Verilen Gerçek ve Tüzel Kişilerce Ödenmesi Gereken Hazine Payına İlişkin Bildirim
Mükelleflerin, kanuni süresinden sonra ancak vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden önce beyannamelerini vermeleri halinde adlarına birinci derece iki kat usulsüzlük cezası ile zamanında tahakkuk etmeyen vergi için Vergi Usul Kanunu’nun 344’üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uyarınca vergi ziyaı cezasının yüzde ellisi kıyaslanarak miktar itibariyle en ağırı kesilecek; beyannamelerin pişmanlık talebiyle verilmesi durumunda ise yine aynı Kanun’un 371’inci maddesine göre işlem yapılacak ve birinci derece bir kat usulsüzlük cezası kesilecektir.
Ayrıca mükelleflerin elektronik ortamda göndermek zorunda oldukları beyannamelerini yukarıdaki tabloda belirtilen kanuni süreleri içerisinde göndermemeleri halinde adlarına 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilir. Buna göre;
- Kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde 1/10 oranında,
- Bu sürenin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise 1/5 oranında uygulanır.
Bu beyannamelerin kanuni süreleri içerisinde verilmesine rağmen, tahakkuk eden vergilerin kanuni ödeme süreleri içerisinde ödenmemesi halinde ise, 6183 sayılı Kanun’un 51’inci maddesi gereğince normal vade tarihlerinden ödendikleri tarihe kadar gecikme zammı hesap edilir.
Kaynak:gib.gov